Υπερθερμική Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία – H.I.PE.C
Μέχρι πρόσφατα, οι ασθενείς με διάχυτη ενδοκοιλιακή καρκινωμάτωση δεν είχαν καμία ελπίδα θεραπείας. Διάχυτη ενδοκοιλιακή καρκινωμάτωση είναι η κατάσταση κατά την οποία τα καρκινικά κύτταρα έχουν διασπαρεί σε όλη την κοιλιά, καταλαμβάνουν όλες τις επιφάνειες των σπλάγχνων (δηλ. του εντέρου, του ήπατος, του στομάχου, του μεσεντερίου), καθώς και του περιτοναίου (της εσωτερικής δηλαδή επιφάνειας της κοιλιάς). Η κατάσταση αυτή, σχεδόν πάντοτε, συνοδεύεται από «καρκινικό ασκίτη», δηλαδή από συλλογή μεγάλης ποσότητας υγρού στην κοιλιά, και αποτελεί το λεγόμενο 4ο στάδιο (το πιo προχωρημένο) της καρκινικής νόσου. Η θεραπεία που χορηγείται σήμερα είναι η χημειοθεραπεία, η οποία όμως δυστυχώς συνήθως αποδεικνύεται ανεπαρκής, διότι ήδη τα καρκινικά κύτταρα έχουν αναπτύξει αντοχή στα χημειοθεραπευτικά φάρμακα, λόγω χορήγησής τους σε προηγούμενα στάδια της νόσου.
Σε τέτοιες περιπτώσεις και με αυστηρές προϋποθέσεις που θα αναφερθούν πιo κάτω, μπορεί να εφαρμοστεί η Υπερθερμική Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy – HIPEC). Η HIPEC συνίσταται σε κυκλοφορία χημειοθεραπευτικού φαρμάκου σε πολύ υψηλή πυκνότητα και σε θερμοκρασία 42 βαθμών Κελσίου εντός της κοιλιάς γιά 90 λεπτά. Η μέθοδος απαιτεί πολύ ειδικές γνώσεις και εμπειρία, αλλά και εξειδικευμένη τεχνολογία. Πρίν από την εφαρμογή της HIPEC πρέπει να έχουν αφαιρεθεί χειρουργικά όλοι οι ορατοί και ψηλαφητοί όγκοι, ώστε η κοιλιά να είναι «ελεύθερη μακροσκοπικής νόσου». Μία τέτοια εγχείρηση («κυτταρομειωτική» - debulking) είναι συνήθως πολύ μεγάλη σε διάρκεια και βαρύτητα. Μετά το τέλος της εγχείρησης αυτής, τοποθετούνται ειδικοί σωλήνες εισροής και εκροής υγρού στην κοιλιά, η κοιλιά κλείνεται προσωρινά, οι σωλήνες συνδέονται με την ειδική συσκευή «εξωσωματικής κυκλοφορίας» και αρχίζει η κυκλοφορία θερμού χημειοθεραπευτικού υγρού εντός της κοιλιάς. Το υγρό αυτό κυκλοφορεί στο εσωτερικό όλης της κοιλιάς και έρχεται σε άμεση και συνεχή επαφή με κάθε σημείο των σπλάγχνων, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η «μικροσκοπική νόσος», τα καρκινικά κύτταρα δηλαδή που δεν είναι τόσο πολλά μαζί, ώστε να αποτελούν μάζες και ογκίδια ψηλαφητά και ορατά. Κατόπιν, οι σωλήνες αφαιρούνται και η εγχείρηση τελειώνει. Η HIPEC λοιπόν αντιμετωπίζει την «αόρατη» μικροσκοπική νόσο, η οποία, χωρίς αυτήν, άμεσα μετά την εγχείρηση θα υπεραναπτυσσόταν και θα ξαναγέμιζε την κοιλιά.
Τα είδη του καρκίνου, στα οποία η HIPEC έχει δείξει τα καλύτερα αποτελέσματα είναι:
1. Ο καρκίνος των Ωοθηκών, και
2. Το Ψευδομύξωμα του Περιτοναίου (Pseudomyxoma Peritonei)
Σε άλλες μορφές καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου, η HIPEC δεν έχει αποδειχθεί ότι βοηθεί. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την εφαρμογή HIPEC είναι να έχει προηγηθεί πλήρης «κυτταρομειωτική» (debulking) εγχείρηση, ώστε η παραμένουσα νόσος να είναι μόνο μικροσκοπική, να μην υπάρχουν αιματογενείς μεταστάσεις σε άλλα όργανα (δηλαδή να παραμένει η νόσος αυστηρά ενδοκοιλιακή), καθώς και η κατανόηση εκ μέρους του ασθενή των ρεαλιστικών προσδοκιών από την επέμβαση αυτή. Με τα δεδομένα αυτά, η HIPEC αποτελεί την μοναδική ελπίδα πολλών ασθενών με 4ο στάδιο ενδοκοιλιακού καρκίνου.
