Ανάπτυξη καρκινικών όγκων

Ογκολογική Χειρουργική

Αναφερόμαστε στην αφαίρεση των όγκων και κυρίως των κακοήθων (καρκινικών) όγκων. Θεωρείται απο πολλούς ότι η αφαίρεση τέτοιων όγκων μπορεί να είναι έργο οποιουδήποτε γενικού χειρουργού. Αυτό όμως είναι λάθος και μάλιστα μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες. Και αυτό γιατί η ογκολογική χειρουργική διέπεται απο συγκεκριμένες απαράβατες αρχές, οι οποίες εάν δεν ακολουθηθούν με θρησκευτική ευλάβεια, δεν θα οδηγήσουν σε θεραπευτική εγχείρηση. Εδώ θα αναλύσουμε περιληπτικά τις αρχές αυτές.

1. Ριζικότητα. Με τον όρο αυτό εννοούμε οτι ο όγκος θα πρέπει πάντοτε να αφαιρείται μαζί με πολύ μεγάλο εύρος υγιών (φυσιολογικών) ιστών γύρω από αυτόν. Αυτό ισχύει διότι τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να έχουν μεταναστεύσει πιό μακριά από τον ίδιο τον όγκο και φυσικά, επειδή είναι αόρατα και δέν αποτελούν “μάζα”, δεν είναι δυνατόν να φανούν ούτε σε αξονική ή μαγνητική τομογραφία, αλλά ούτε και κατά την διάρκεια της εγχείρησης. Άρα ο χειρουργός πρέπει να κάνει την εγχείρηση υποθέτοντας ότι πράγματι υπάρχουν (“έχουν διαφύγει”) καρκινικά κύτταρα γύρω από τον κυρίως όγκο και να προβλέψει να αφαιρέσει περισσότερους ιστούς από ό,τι περιγράφει και προβλέπει η αξονική τομογραφία. Για παράδειγμα, για έναν όγκο 3-4 cm στο παχύ έντερο, ΔΕΝ μπορεί να θεωρηθεί η εγχείρηση θεραπευτική εάν δεν συμπεριλαμβάνει οπωσδήποτε τουλάχιστον 5 cm εντέρου μετά τον όγκο και 10-15 cm τον όγκο.

2. Αριθμός Λεμφαδένων. Για να είναι μια εγχείρηση αφαίρεσης όγκου πραγματικά θεραπευτική, επιβάλλεται να αφαιρούνται τουλάχιστον 15 γειτονικοί λεμφαδένες (ιδιαίτερα για όγκους του πεπτικού συστήματος). Έχει επανειλημμένως αποδειχθεί σε πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις οτι ασθενείς μέ καρκινικούς όγκους οι οποίοι αφαιρέθηκαν μαζί με τουλάχιστον 15 γειτονικούς λεμφαδένες, είχαν ασύγκριτα καλύτερη μακροπρόθεσμη εξέλιξη, από ό,τι εκείνοι στους οποίους είχαν αφαιρεθεί λιγότεροι απο 15 λεμφαδένες. Για να γίνει βέβαια κάτι τέτοιο (δηλαδή: επαρκής λεμφαδενικός καθαρισμός), χρειάζεται εντελώς εξειδικευμένη εμπειρία του χειρουργού που επεκτείνεται πολύ περισσότερο από εκείνη του απλού γενικού χειρουργού.

3. Απουσία Αιμορραγίας. Εδώ και αρκετά χρόνια, έχει αποδειχθεί σε πολλές επιστημονικές μελέτες οτι ασθενείς που υπεβλήθησαν σε εγχείρηση για αφαίρεση καρκινικών όγκων κατά την οποία ΔΕΝ υπήρξε αιμορραγία που να χρειαστεί μεταγγίσεις αίματος, έχουν καλύτερη μακροπρόθεσμη εξέλιξη. Το ζητούμενο λοιπόν είναι οι όσο λιγότερες μεταγγίσεις αίματος κατά την εγχείρηση. Είναι ευνόητο ότι αυτό προϋποθέτει εντελώς ειδική και εκτενή εμπειρία και πολύ λεπτή χειρουργική τεχνική.

4. Στρατηγική. Μετά την ανεύρεση ενός όγκου, είναι απαραίτητη η λεγόμενη προεγχειρητική σταδιοποίηση, ο υπολογισμός δηλαδή του σταδίου του όγκου ΠΡΙΝ την εγχείρηση. Αυτό επιτυγχάνεται με ειδικά παραγγελμένες εξετάσεις (π.χ.: τομογραφία τριών φάσεων με πολύ λεπτές τομές, ενδοαυλικό υπερηχογράφημα, κ.τ.λ.). Εάν το στάδιο υπερβαίνει κάποιο επίπεδο και ανάλογα και με την εντόπιση του όγκου, μπορεί να είναι προτιμότερο ο ασθενής να υποβληθεί σε μία θεραπεία ΠΡΙΝ από την εγχείρηση, ώστε η εγχείρηση κατόπιν να είναι πραγματικά ριζική και θεραπευτική, αντί να χειρουργηθεί κατ’ ευθείαν.

5. Υποσταδιοποίηση (Downstaging). Πολλές φορές δυστυχώς ένας όγκος μπορεί να είναι τόσο εκτεταμένος την στιγμή της ανεύρεσής του, που να θεωρείται ανεγχείρητος. Σε μερικές τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχουν τεχνικές με τις οποίες επιτυγχάνεται μερική συρρίκνωση του όγκου, ώστε αυτός να καταστεί εγχειρήσιμος (αφαιρέσιμος). Για τον λόγο αυτό, πρέπει οι ασθενείς να απευθύνονται σε πραγματικό ογκολογικό χειρουργό ο οποίος να μπορεί να διακρίνει τις ενδείξεις, το είδος, την διάρκεια και το αποτέλεσμα τέτοιων θεραπειών που καθιστούν εγχειρήσιμους, αρχικά ανεγχείρητους όγκους.

Όσα αναφέρθηκαν, δείχνουν καθαρά οτι η πραγματική θεραπεία ενός ασθενή με όγκο, χρειάζεται πάρα πολύ περισσότερα δεδομένα απο το “να βγει ο όγκος” απλώς. Δυστυχώς, όταν εφαρμόζεται αυτή η τακτική (δηλ.: “να βγει ο όγκος”), τότε βλέπουμε πολύ συχνά επανεμφάνιση του όγκου στο ίδιο ή σε άλλο σημείο και τελικά ο ασθενής δεν θεραπεύεται. Το πιo σημαντικό στοιχείο στην σωστή, σύγχρονη αντιμετώπιση και θεραπεία τέτοιων όγκων είναι ότι η πρώτη εγχείρηση (και το πώς αυτή γίνεται) είναι η πιo σημαντική για την μακροπρόθεσμη εξέλιξη του ασθενούς.